Over de radioamateur

Radioamateur, Zendamateur, of Radiozendamateur, wat is een Radioamateur en wat houdt deze hobby eigenlijk in?

Over de radioamateur. Amateur is Frans voor liefhebber, iemand die een bepaalde vaardigheid op niet-professionele basis uitoefent. De radioamateur houdt zich bezig met radiocommunicatie en -techniek.

Wat doen radioamateurs?

Radioamateurs zijn vooral bezig met experimenteren met radio. Denk aan:

  • Radioverbindingen maken met andere zendamateurs over de gehele wereld
  • Zenders, ontvangers, antennes en randapparatuur installeren en/of zelf bouwen
  • Deelnemen aan wereldwijde wedstrijden, zgn. contests
  • Digitale communicatietechnieken gebruiken, bijvoorbeeld LoRa
  • Arduino en Raspberry Pi toepassingen
  • Nieuwe technieken in radio’s toepassen, zgn. SDR – Software Defined Radio
  • Propagatie (voortplanting en gedrag van radiogolven) onderzoeken
  • Noodcommunicatie opzetten
  • Etc.

De Dordtse Elektronica Club (DEC) verenigt al deze facetten in een eigen clubhuis dat uniek is in Nederland en ook een vaste Makerspace avond heeft. Leden van de DEC komen uit een wijde omgeving van Dordrecht, de meeste uit het gebied tussen Den Haag, Utrecht, Tilburg, Breda, Bergen op Zoom, Rotterdam

Over de radio amateur (ook wel HAM-radio operator genoemd)

Een mooie film over radio zendamateurs, die mogelijk een hoop vragen beantwoordt.

Hoe maken radioamateurs met elkaar contact?

Gewoon via de radiogolven. Die golven worden gemoduleerd waardoor er informatie meegestuurd wordt. Zo kan een radiosignaal audio bevatten, zoals je met een gewone radio kunt ontvangen. Het signaal kan ook digitale informatie dragen wat je met een computer, tablet of je smartphone moet decoderen. Zelfs “ouderwetse” Telex signalen worden door radioamateurs verstuurd via de lucht, dat noemen ze RTTY (Radio TeleTYpe). Ook wordt soms gewerkt met morse, de bekende korte en lange piepjes. Maar er kunnen ook beelden gestuurd worden die je met een TV zou kunnen ontvangen. Dat noemt men ATV (Amateur TV). Zendamateurs experimenteren ook met digitale televisie (DATV), technisch vergelijkbaar met Digitenne van KPN en het satellietsignaal van Canal Digitaal.

Verschillende manieren om een signaal te versturen

Er zijn verschillende manieren om een signaal te versturen. Op de frequenties zoals VHF waar bijvoorbeeld ook 3FM uitzendt, kan een radiosignaal tientallen tot (in bijzondere gevallen) wel duizenden kilometers ver reiken. Op frequenties zoals de korte golf, kunnen signalen over de hele wereld reiken. Maar er zijn ook radioamateurs die via speciale amateur-satellieten contact met elkaar leggen, of de maan gebruiken om radiosignalen tegen te reflecteren, het zgn. Moon-bouncen. Zelfs radiosignalen via de metalen romp van een vliegtuig laten weerkaatsen naar een ander station honderden kilometers verderop is mogelijk. Of gebruik maken van de oplichtende sporen van meteorieten om een radiosignaal tegen te laten weerkaatsen.

Hoe word je radioamateur?

Wil je gaan uitzenden op één van de amateurfrequenties, dan heb je een registratie nodig. Er is een N-registratie (Novice ofwel beginners) en een F-registratie (Full ofwel volledig). Om een registratie te krijgen moet je eerst een examen afleggen voor het Agentschap Telecom.
De Dordtse Elektronica Club verzorgt iedere winter een cursus voor het N-examen en het F-examen. Examens worden afgenomen door het CBR door geheel Nederland.

Wat kan de radioamateur voor anderen doen?

Radioamateurs zijn fanatiek met een technische hobby bezig. Zo helpen ze niet alleen elkaar, maar helpen ook bij het opzetten van netwerken voor noodcommunicatie bij rampen. En ze zijn ook niet te beroerd om een buurman of buurvrouw te helpen met het aansluiten van een TV, installeren van de satellietschotel, draadloos internet installeren of het helpen oplossen van storing op radio, TV of internet. Kortom, een radioamateur kan je helpen bij het oplossen van allerlei technische problemen.

Wetten en regels voor radioamateurs

Radioamateurs moeten zich houden aan wet- en regelgeving, ook een onderdeel van het radio-examen. Deze wet- en regelgeving is terug te vinden op de website van de Rijksinpectie Digitale Infrastructuur, een onderdeel van het Ministerie van Economische Zaken.

Bekende radioamateurs die je misschien kent:

Internationaal

NaamCallsignOpmerking
Barry GoldwaterK7UGA (SK)Een prominente Amerikaanse politicus en senator. (Video)
King Hussein of JordanJY1 (SK)De voormalige koning van Jordanië .
Juan Carlos IEA0JCDe voormalige koning van Spanje
Joe WalshWB6ACUEen bekende rockmuzikant, lid van de Eagles.
Priscilla PresleyN6YOSActrice en voormalige echtgenote van Elvis Presley.



Ook Nederland kent een aantal bekende radioamateurs

NaamCallsignOpmerking
Wubbo OckelsPE1LFO (SK)De eerste Nederlandse astronaut en hoogleraar
aan de Technische Universiteit Delft.
Adam CurryK5ACCNederlands-Amerikaans presentator en ondernemer .
Andre KuipersPI9ISSNederlandse astronaut aan boord van het ISS,
Roepnaam aan boord van het ISS


SK staat voor “Silent Key”. Het is een term die wordt gebruikt om te melden dat een radioamateur is overleden.
attenuator
Voorbeeld van een zelfbouw project van een programmeerbare attenuator (verzwakker) door meerdere leden van de DEC.